Aantekeningen:

Jappenkamp Tjideng, Batavia

Geertruida getrouwd Hans Jordaan on 25 mrt 1948 in Batavia, Ned. Indie. Hans (zoon van Levend en Levend) is geboren on 17 jun 1906 in Amsterdam; is gestorven on 27 okt 1991 in Den Haag. [Gezinsblad]

Hermanus getrouwd Margaretha Jacoba Hardeman on 3 okt 1901 in Serang, Bantam, Ned. Indië. Margaretha (dochter van Johannes Anthonie Hardeman en Raden Adjeng Asmani) is geboren on 9 okt 1880 in Prambon, Sidoardjo, Oost-Java, Ned. Indie; is gestorven on 4 mrt 1925 in Batavia, Ned. Indie. [Gezinsblad]

Andere gebeurtenissen:

• Beroep: 1867; Hoofdonderwijzer in Dieren
• Beroep: 1869; Leraar stedelijk Gymnasium Zutphen
• Woonplaats: 1 nov 1907, Arnhem

Aantekeningen:

Verhuist 15 Feb 1907 naar Arnhem. Geboortedatum volgens eigen opgave in brief over voorouders. Datum brief 3 Nov 1905
Informatie over deze persoon uit boekje gemaakt door Meta van Hasselt
Hij was een aimabel en achtenswaardig man. Hij wist zich na het behalen van de actes wiskunde, geschiedenis, aardrijkskunde, Frans en Engels op te werken van hoofdonderwijzer tot leraar. Nam kostkinderen in huis en ook zijn kleinzonen Deep en Jan toen hun ouders nog in Indië zaten.

Auteur van: De Nederlanders buiten Europa
Leer- en leesboek ter bevordering van de kennis der tochten, krijgsbedrijven en vestigingen van de nederlanders in vreemde werelddelen.
Door L.J. van Hasselt, onderwijzer in Dieren, leraar in de geschiedenios en aardrijkskunde aan het gymnasium in Zutphen.
Uitgeverij AEC van Someren 1880

Lubertus getrouwd Geertruida Erzina Hardeman on 27 okt 1864 in Veenendaal. Geertruida (dochter van Johannis Hardeman en Antonia Petronella Margaretha Venis) is geboren on 11 apr 1841 in Veenendaal; is gestorven on 6 aug 1902 in Zutphen. [Gezinsblad]

Andere gebeurtenissen:

• Beroep: 1895 - 1906; Resident Bantam

Johannes getrouwd Raden Adjeng Asmani. [Gezinsblad]

Aantekeningen:

Dochter van aristocratisch regent van de Javaanse inlandse bevolking

Als dochter aangeboden aan Johan Anthonie Hardeman toen hij op diplomatieke wijze een inlandse opstand bedwong, wat van belang was voor haar vader, een inlandse bestuurder.

Verhaal binnen de familie: ze zou overleden zijn in het kraambed.

Haar dochter (Margaretha Hardeman) kreeg later een gouden slavenarmband, onduidelijk of dat van deze vrouw afkomstig is. Geertruida (Truus) van Hasselt erfde deze armband.
Het verhaal gaat dat deze armband geschonken werd door generaal Drijber, herkomst van dit verhaal onduidelijk.

Naam:
Raden Adjeng (thans Raden Ajeng) is de vrouwelijke vorm van een Raden Mas. Het is een Middenjavaanse titel voor vrouwelijke kinderen van prinsen. De titel blijft vier generaties lang door bestaan, dan stopt de vererving.

Een Raden Adjeng wordt door haar huwelijk een Raden Ajoe (nu Raden Ayu). Ook als ze met een niet adellijke man trouwt, of iemand die van lagere adel is.

Allereerst kan ik je aanbevelen kennis te nemen van enkele publicaties over de Javaanse adel.
- L.W.C. van den Berg, De inlandse rangen en titels op Java en Madoera (’s?Gravenhage 1902).
- H. de Graaf, ‘Sadjarah Pangiwa Lan Panengen (De stamboom ter linker- en ter rechterzijde 1733-1743)’, Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde 126 (1970, nr. 3) 332-337.
- Heather Sutherland, ‘Notes on Java’s Regent Families Part I’, Indonesia (1973, nr. 16) 113-147.
- Idem, ‘Notes on Java’s Regent Families Part II’, Indonesia (1974, nr. 17) 1-42.
- Idem, ‘The Priyayi’, Indonesia (1975, nr. 19) 57-77.

Zoals bekend, bestond er in Nederlandsch-Indië onderscheid tussen Europeanen en ‘inlanders’. Eerst genoemden zagen zichzelf als superieur aan de inheemse bevolking, inclusief haar hoofden. De (mohammedaanse) Javaanse vorsten en regenten achtten zich daarentegen – trots als zij waren – verheven boven de massa der (christelijke) Europeanen, hoewel zij formeel aan het Nederlandse gezag onderworpen waren. Hierin ligt ongetwijfeld een verklaring voor het feit dat het aantal gemengde huwelijken tussen vorsten- en regentendochters enerzijds en Europese mannen anderzijds niet groot is geweest. Daarbij komt dat het ongehuwd samenleven van dergelijke mannen en vrouwen bij mijn weten niet voor is gekomen. De soms gehoorde bewering dat Javaanse vorsten en regenten hun dochters beschikbaar stelden om de concubine van een Europese man te worden, lijkt mij dan ook twijfelachtig, zeker als het om een laaggeplaatste Europeaan gaat. Een inheemse vrouw die het huishouden van een ongetrouwde Europese man bestierde en zijn kinderen baarde, wat in Indië veel voor kwam, groeide dus op in de desa in plaats van de kraton.

Ik wil met het bovenstaande maar zeggen dat je voorzichtig moet zijn met het zonder betrouwbaar bewijs voor waar aannemen van verhalen over een ‘inlandse prinses’ in de familie. Hierbij moet je bedenken dat in menig Indische familie uit – in mijn ogen onterechte, maar in de Nederlandsch-Indische context wel begrijpelijke – schaamte werd gezwegen over de Javaanse voormoeder. Zie hiervoor: Reggie Baay, De njai. Het concubinaat in Nederlands-Indië (Amsterdam 2008) en van dezelfde, Portret van een oermoeder. Beelden van de njai in Nederlands-Indië (Amsterdam 2010). Om de ‘pijn’ te verzachten of het eigen ego te strelen, maakte men van haar niet zelden een ‘inlandse prinses’.

Ik zeg niet dat dit alles in de casus Hardeman het geval is geweest, maar het is wel belangrijk te weten wat er in de geboorteakte (die tevens de akte van erkenning zal zijn geweest) van mevrouw Van Hasselt-Hardeman staat. Wordt haar moeder daarin vermeld als ‘de inlandse vrouw Asmani’ of ‘als de inlandse vrouw Raden Adjeng Asmani’? Mevrouw Van Hasselt werd blijkens de stamboom Hardeman op internet te Watatoelis [bij Prambon, residentie Soerabaja, RdN] op 9 okt. 1881 geboren. Zij werd blijkens de Naamlijst der Europeesche inwoners van het mannelijk geslacht in Nederlandsch-Indië en opgave omtrent hun burgerlijken stand 1884 (Batavia 1883) erkend te Malang, residentie Pasoeroean [in 1883, het jaar waarin haar vader een Europees huwelijk sloot, RdN]. Haar vader was ten tijde van haar geboorte werkzaam als controleur 1e klasse (sinds 25 augustus 1881) bij het binnenlands bestuur in de residentie Soerabaja. Gezien deze betrekkelijk bescheiden rang lijkt het mij niet zo waarschijnlijk dat hij dochter van een regent tot concubine heeft kunnen nemen. Regenten waren immers formeel in gouvernementsdienst en stonden hoger in rang dan een controleur. Hardeman werd op 27 augustus 1886 benoemd tot assistent-resident van de afdeling Karanganjer van de residentie Bagelen. Hij zette daarmee een belangrijke stap op de maatschappelijke ladder, maar was toen reeds meer dan drie jaar met een Europese vrouw getrouwd.

Andere gebeurtenissen:

• Beroep: Kleermaker

Aantekeningen:

Jacobus heeft voldaan aan de loting Nationale militie en is als vrijwilliger van de Utrechtse schutterij meegeweest met de veldtocht van 1830.
Heeft zich ook beziggehouden met koperslagerij en strijkijzermakerij.

Gedoopt:
Domkerk, Nederduits-gereformeerd (later Nederlands Hervormd)

Jacobus, zoon van Johannes van Hasselt en Pieternella Weynnands, egtelieden, beide ledematen, woonende in de Molensteeg bij den Plompe Toorn

Overleden:
Woonde bij overlijden aan de Zonsteeg 40, Utrecht

Jacobus getrouwd Hendrina Romijn on 12 aug 1835 in Utrecht. Hendrina (dochter van Lubbertus Romijn en Lubberta Welbrink) is geboren on 17 aug 1804 in Nijkerk; is gestorven on 14 aug 1838 in Utrecht. [Gezinsblad]

Aantekeningen:

Lakenkoopman in Veenendaal en Ede, wolhandelaar, soldaat in de tiendaagse veldtocht in 1831. Van de veldtocht is een dagboek, een heldenepos en zijn brieven overgeleverd.

Johannis getrouwd Antonia Petronella Margaretha Venis on 11 mei 1836 in Utrecht. Antonia (dochter van Marinus Venis en Antonia Margaretha Staverman) is geboren on 11 mrt 1810 in Utrecht; is gedoopt on 28 mrt 1810 in Utrecht; is gestorven on 8 sep 1865 in Veenendaal. [Gezinsblad]

Aantekeningen:

Achternaam kan ook Venus geweest zijn.